Czym jest CSS? Kaskadowe arkusze stylów

1. Co to CSS?

CSS, czyli Cascading Style Sheets, to język używany w projektowaniu stron internetowych, mający na celu nadanie estetyki i układu graficznego elementom HTML. Stworzony w celu rozdzielenia treści strony od jej prezentacji, CSS umożliwia deweloperom skoncentrowanie się na strukturze dokumentu HTML, podczas gdy prezentacyjne aspekty są definiowane w odrębnym arkuszu stylów. Dzięki temu podejściu projektowanie stron staje się bardziej elastyczne, a zmiany wizualne można wprowadzać bez konieczności modyfikacji samej struktury HTML.

CSS działa na zasadzie selektorów i deklaracji. Selektory są to reguły, które wskazują, które elementy HTML mają być stylizowane, natomiast deklaracje określają, jakie właściwości graficzne mają zostać na nie nałożone. Przykładowo, można użyć selektora, aby wybrać wszystkie nagłówki drugiego poziomu (h2), a następnie zdefiniować deklaracje, takie jak kolor tekstu czy rodzaj czcionki.

Kaskadowość i dziedziczenie są kluczowymi koncepcjami w CSS. Kaskadowość oznacza, że style mogą być nakładane na elementy z różnych źródeł, a ich hierarchia decyduje o tym, które style zostaną zastosowane. Dziedziczenie umożliwia elementom potomnym (np. paragrafom wewnątrz diva) dziedziczenie pewnych stylów od elementu nadrzędnego (diva).

CSS jest również rozwijane, wprowadzając nowe funkcje i techniki, takie jak Flexbox czy Grid, które umożliwiają bardziej elastyczne układanie elementów na stronie. Dzięki CSS, twórcy stron internetowych mają narzędzie, które nie tylko poprawia czytelność kodu, ale także umożliwia tworzenie atrakcyjnych, responsywnych i estetycznych witryn internetowych.

2. Historia CSS

Historia CSS, czyli Cascading Style Sheets, jest ściśle związana z rozwojem internetu i potrzebą usprawnienia prezentacji treści na stronach. CSS zostało wprowadzone w celu rozdzielenia treści strony internetowej od jej formy, co pozwoliło na bardziej elastyczne zarządzanie wyglądem witryn. Początki CSS sięgają lat 90. XX wieku, gdy strony internetowe zaczęły się rozwijać, a potrzeba standaryzacji stylów stawała się coraz bardziej paląca.

W 1996 roku W3C (World Wide Web Consortium), organizacja odpowiedzialna za rozwój standardów internetowych, przyjęła CSS po raz pierwszy jako standard. CSS Level 1, znane także jako CSS1, było pierwszą wersją, która wprowadziła podstawowe właściwości stylów, takie jak kolor tekstu, czcionki czy marginesy. Pomimo swojej rewolucyjności, CSS1 miał swoje ograniczenia i nie obejmował wielu funkcji, które obecnie uważamy za standardowe.

W 1998 roku pojawiła się druga wersja - CSS2. Nowy standard wprowadził wiele nowości, takich jak obsługa tabel czy arkusze stylów dla drukowania. CSS2 również zaczął eksperymentować z bardziej zaawansowanymi koncepcjami, takimi jak pozycjonowanie elementów na stronie.

Kolejne lata przyniosły stopniowe udoskonalenia i poprawki, aż w 2011 roku pojawił się CSS3. To właśnie CSS3 stało się platformą do wprowadzania nowych, zaawansowanych funkcji, takich jak gradienty, animacje, transformacje czy obsługa mediów zapytania. Obecnie CSS3 jest powszechnie używane i stale ewoluuje, aby sprostać rosnącym wymaganiom projektowania responsywnych i nowoczesnych stron internetowych. Historia CSS to historia dynamicznego rozwoju narzędzia, które znacząco wpłynęło na wygląd i funkcjonalność dzisiejszego internetu.

3. Podstawowe zasady CSS

Podstawowe zasady CSS stanowią fundament języka, które umożliwiają projektowanie atrakcyjnych i spójnych stron internetowych. Wśród kluczowych koncepcji znajdują się selektory oraz deklaracje. Selektory to reguły, które wybierają konkretne elementy HTML, do których mają zostać zastosowane style. Mogą to być selektory oparte na tagach, klasach, identyfikatorach czy atrybutach. Dzięki nim, deweloper ma kontrolę nad tym, które elementy na stronie będą stylizowane.

Deklaracje to druga kluczowa koncepcja, definiująca, jakie właściwości graficzne mają być zastosowane dla wybranych elementów. W ramach deklaracji określa się wartości takie jak kolor, czcionka, odstępy czy pozycjonowanie. Przykładowo, deklaracja "color: blue;" zmieni kolor tekstu na niebieski dla elementów objętych danym selektorem.

Kaskadowość i dziedziczenie to również ważne zasady w CSS. Kaskadowość oznacza, że styl może być nakładany na elementy z różnych źródeł, a hierarchia selektorów decyduje o tym, które style zostaną zastosowane w przypadku konfliktu. Dziedziczenie natomiast pozwala na przekazywanie stylów od elementu nadrzędnego do potomnego, co znacznie ułatwia i usprawnia proces stylizacji.

Podstawowe zasady CSS obejmują także jednostki pomiarowe, takie jak piksele, procenty czy em, które umożliwiają elastyczne i responsywne projektowanie stron. Wprowadzenie do tych podstawowych zasad pozwala deweloperom na skuteczne korzystanie z języka CSS i tworzenie estetycznych, spójnych oraz łatwo modyfikowalnych projektów stron internetowych.

4. Arkusze stylów zewnętrzne i wewnętrzne

Arkusze stylów (CSS) stanowią kluczowy element projektowania stron internetowych, a ich organizacja może odbywać się w dwóch głównych formach: arkusze stylów zewnętrzne i arkusze stylów wewnętrzne.

Arkusze stylów zewnętrzne to pliki CSS oddzielone od struktury HTML, co umożliwia ponowne użycie tych samych stylów na wielu stronach. Są to osobne pliki, zazwyczaj z rozszerzeniem .css, do których odwołuje się strona poprzez link w sekcji head dokumentu HTML. Dzięki temu podejściu, zmiany w wyglądzie strony mogą być łatwo wprowadzane, a także ułatwione jest utrzymanie spójności stylistycznej w obrębie całej witryny.

Z kolei arkusze stylów wewnętrzne są umieszczone bezpośrednio w sekcji style dokumentu HTML, zazwyczaj w jego sekcji head. Stylizacja jest dostępna tylko dla danego pliku HTML, co może być korzystne w przypadku prostych projektów, gdzie nie ma potrzeby dzielenia stylów między różnymi stronami. Jednakże, w praktyce, podejście to jest rzadziej stosowane z powodu utrudnionej reużywalności kodu i mniejszej elastyczności.

Oba rodzaje arkuszy stylów posiadają swoje zalety i zastosowania, a wybór między nimi zależy od skomplikowania strony, jej struktury oraz ogólnych potrzeb projektu. W praktyce często stosuje się arkusze zewnętrzne, zwłaszcza w przypadku większych projektów, aby lepiej zarządzać stylem i ułatwić późniejsze modyfikacje czy rozbudowy strony internetowej.